Dispraksi, beynin vücut hareketlerini planlamak ve koordine etmekte zorlandığı, çocuğun dengeyi ve postürü sürdürememesine ve hatta bazen de zorlukla konuşulmasına neden olduğu bir durumdur. Bu şekilde, bu çocuklar genellikle “sakar çocukları” olarak kabul edilirler çünkü sıklıkla nesneleri kırıp, herhangi bir nedenden ötürü düşmezler ve düşerler.
Etkilenen hareketin türüne bağlı olarak, dispraksi, aşağıdaki gibi çeşitli türlere ayrılabilir:
- Motor dispraksi : Kasları koordine etme, giyinme, yeme ve yürüme gibi aktivitelere müdahale etmede zorluklarla karakterizedir. Bazı durumlarda basit hareketler yapmak için yavaşlık ile ilişkili olabilir;
- Konuşma displazisi : dil geliştirmede zorluk, yanlış veya algılanamaz bir şekilde kelimeleri telaffuz etmek;
- Postural dispraksi : örneğin ayakta durmak, oturmak veya yürümek gibi doğru bir duruşun sağlanmasında zorluklara yol açar.
Çocukları etkilemeye ek olarak, dispraksi, felç geçiren veya kafa travması geçiren kişilerde de görülebilir.
Ana belirtiler
Dispraksi semptomları, etkilenen hareketin türüne ve durumun ciddiyetine bağlı olarak kişiden kişiye değişir, ancak çoğu durumda aşağıdaki gibi görevlerde zorluklar ortaya çıkar:
- zemin;
- atlama;
- Koşmak için;
- Dengeyi korumak;
- Çiz veya boya;
- yazma;
- tarayarak;
- Çatal ile yemek yiyin;
- Dişleri yıkamak için;
- Açıkça konuşun.
Çocuklarda, dispraksi genellikle sadece 3 ve 5 yaşları arasında teşhis edilir ve o yaşına kadar çocuk sakat veya tembel olarak görülebilir, çünkü diğer çocukların halihazırda yaptığı hareketlerin üstesinden gelmek uzun zaman alır.
Olası nedenler
Çocuklarda, dispraksi hemen hemen her zaman sinir hücrelerinin gelişmesini daha uzun sürmesine neden olan genetik bir değişiklikten kaynaklanır. Bununla birlikte, dispraksi, yetişkinlerde daha sık görülen inme veya kafa travması gibi travma veya beyin hasarına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Teşhis nasıl doğrulanır?
Çocuklarda tanı, özel bir test olmadığından, davranışları gözlemleme ve ebeveynlerin ve öğretmenlerin raporlarının değerlendirilmesi yoluyla bir çocuk doktoru tarafından yapılmalıdır. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuklarında gözlemledikleri tüm tuhaf davranışları yazmaları ve öğretmenlerle konuşmaları önerilir.
Yetişkinlerde bu tanının yapılması kolaydır çünkü bir beyin travmasından sonra gelir ve kişinin daha önce yapabildiği ile karşılaştırılabilir, ki bu da kişinin kendisi tarafından tanımlanır.
Tedavi nasıl yapılır?
Dispraksi için tedavi, mesleki terapi, fizyoterapi ve konuşma terapisi ile yapılır çünkü bunlar hem çocuğun fiziksel yönlerini hem de kas gücünü, dengeyi ve psikolojik yönlerini geliştirmeye yardımcı olan, daha fazla otonomi ve güvenlik sağlayan tekniklerdir. Böylelikle, günlük aktivitelerde, sosyal ilişkilerde ve dispraksinin getirdiği sınırlamalarla başa çıkmada daha iyi bir performansa sahip olmak mümkündür.
Bu şekilde, her bireyin ihtiyaçlarına göre bireyselleştirilmiş bir müdahale planı yapılmalıdır. Çocuklar söz konusu olduğunda, öğretmenlerin sağlık çalışanlarının tedavisine ve rehberliğine dahil edilmeleri, böylece davranışlarla nasıl başa çıkılacağını ve engellerin üstesinden gelinmesine yardımcı olacak şekilde devam etmeleri önemlidir.
Evde ve okulda yapmak için alıştırmalar
Çocuğun gelişimine yardımcı olabilecek ve sağlık profesyonelleri ile yapılan tekniklerin eğitimini sürdürebilecek bazı alıştırmalar şunlardır:
- Bulmaca yap : akıl yürütmeyi teşvik etmenin yanı sıra, çocuğun daha iyi görsel ve mekan algısına sahip olmasına yardım eder;
- Çocuğun bilgisayar klavyesine yazmasını teşvik edin : el ile yazmaktan daha kolaydır, aynı zamanda koordinasyon gerektirir;
- Anti-stres topunun sıkılması : çocuğun kas gücünü güçlendirir ve artırır;
- Bir top atmak : Koordinasyonu ve çocuğun alanı kavramını uyarır.
Okulda, öğretmenlerin sözlü yazmayı teşvik etmekten ziyade, yazı yazmaktan çok fazla çaba sarf etmemeleri ve iş yerinde çocuğun yaptığı her hatayı bir kerede işleyerek yapmamaktan kaçınmaları önemlidir.
