Otoimmün ensefalit, bağışıklık sistemi beyin hücrelerine kendilerine saldıran, işleyişini bozan ve vücutta karıncalanma, görsel değişiklikler, nöbetler veya sarsıntı gibi semptomlara neden olan, örneğin sekellere neden olan veya olmayabilen bir beyin iltihabıdır.
Bu hastalık nadirdir ve her yaştan insanı hedef alabilir. Farklı tiplerde otoimmün ensefalitleri vardır, çünkü hücreye ve etkilenen beynin hücrelerine saldıran antikor tipine bağlıdır.Önemli örneklerin bazıları anti-NMDA ensefaliti, akut dissemine ensefalit veya limbik ensefalittir. Bir neoplazmdan dolayı, enfeksiyonlardan sonra veya bilinçli bir sebep olmaksızın ortaya çıkar.
Otoimmün ensefalopatinin spesifik bir tedavisi olmamasına rağmen, antikonvülsanlar, kortikosteroidler veya immün baskılayıcılar gibi bazı ilaçların kullanımı ile tedavi edilebilir, örneğin semptomları hafifletir, inflamasyonu azaltır ve tam beyin işlevini geri kazandırır.
Ana belirtiler
Otoimmün ensefaliti beynin işleyişini etkilediğinden, semptomlar etkilenen bölgeye göre değişir. Bununla birlikte, en yaygın belirtiler şunlardır:
- Vücudun çeşitli bölgelerinde zayıflık veya duyarlılık değişiklikleri;
- Denge kaybı;
- Zorluk konuşma;
- İstemsiz hareketler;
- Bulanık görme gibi vizyon değişiklikleri;
- Anlamada zorluk ve hafıza değişimleri;
- Damak değiştirir;
- Zorluk uyku ve sık ajitasyon;
- Ruh hali veya kişilik değişir.
Ek olarak, nöronlar arasındaki iletişim büyük ölçüde etkilendiğinde, halüsinasyonlar, sanrılar veya paranoid düşünceler olarak da ortaya çıkabilir.
Bu nedenle, bazı otoimmün ensefalit vakaları, şizofreni veya bipolar bozukluğun psikiyatrik bir değişimi olarak yanlış teşhis edilebilir. Bu olduğunda, tedavi doğru yapılmaz ve semptomlar zaman içinde daha da kötüleşebilir veya belirgin iyileşme belirtileri göstermeyebilir.
Tanı nasıl konur?
Bu hastalığın doğru teşhisini yapmak için bir nöroloğa başvurmak önemlidir, semptomları değerlendirmenin yanı sıra, otoimmün ensefaliti gösteren beyin lezyonlarını saptamak için beyin omurilik sıvısı taraması, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya elektroensefalogram gibi diğer tanısal testlerin yapılması da önemlidir.
Bu tip bir değişikliğe neden olabilecek antikorların olup olmadığını belirlemek için kan testleri de yapılabilir. Büyük otoantikorların bazıları, örneğin her bir ensefalit tipi için spesifik olan anti-NMDAR, anti VGKC veya anti GlyR'dir.
Ek olarak, otoimmün ensefaliti araştırmak için, doktorun viral veya bakteriyel enfeksiyonlar gibi diğer daha sık görülen beyin iltihabının nedenlerini de dışlaması gerekir.
Tedavi nasıl yapılır?
Otoimmün ensefalit tedavisi, aşağıdaki tedavi tiplerinden bir veya daha fazlası ile başlar:
- Bağışıklık sisteminin yanıtını azaltmak için Prednizon veya Hidrokortizon gibi kortikosteroidlerin kullanımı ;
- Bağışıklık sisteminin etkisinin daha güçlü bir şekilde azaltılması için Rituximab veya Siklofosfamid gibi immünosupresanların kullanımı ;
- Plazmaferez, kanı filtrelemek ve hastalığa neden olan fazla antikorları uzaklaştırmak;
- Zararlı antikorların beyin hücrelerine bağlanmasının yerini aldığından, immünoglobulin enjeksiyonları ;
- Ensefalite neden olan antikorların kaynağı olabilecek tümörlerin çıkarılması .
Antikonvülsan veya anksiyolitik gibi semptomları azaltmak için ilaçlar da gerekebilir.
Ek olarak, otoimmün ensefalitten etkilenen kişinin rehabilitasyona uğraması önemlidir ve semptomları azaltmak ve olası sekelleri azaltmak için fizik tedavi, mesleki terapi veya psikiyatrik takip ihtiyacı olabilir.
Ensefalite neden olabilir
Bu tip ensefalitin spesifik nedeni henüz bilinmemektedir ve birçok durumda sağlıklı insanlarda görülür. Ayrıca, otoantikorların, uygun olmayan antikorların üretimine yol açabilen bakteriler veya virüsler tarafından bazı enfeksiyon türlerinden sonra ortaya çıkabileceğine inanılmaktadır.
Bununla birlikte, otoimmün ensefalit, örneğin paraneoplastik sendrom olarak adlandırılan, akciğer veya rahim kanseri gibi uzak bir tümörün tezahürlerinden biri olarak da görülebilir. Bu nedenle, bir otoimmün ensefalit varlığında, kanser varlığını araştırmak gereklidir.
