Cerrahi risk, cerrahiye gidecek kişinin klinik durumu ve sağlık koşullarının değerlendirilmesinin bir şeklidir, bu nedenle ameliyat öncesi, sırası ve sonrasında komplikasyon riskleri tanımlanır.
Doktorun klinik değerlendirmesi ve bazı testlerin talebi ile hesaplanır, ancak kolaylaştırmak için, örneğin ASA, Lee ve ACP gibi tıbbi akıl yürütmeyi daha iyi yönlendiren bazı protokoller de vardır.
Herhangi bir doktor bu değerlendirmeyi yapabilir, ancak genellikle pratisyen hekim, kardiyolog veya anestezi uzmanı tarafından yapılır. Bu şekilde, prosedürden önce her bir kişi için, daha uygun testler talep etmek veya riski azaltmak için tedaviler yapmak gibi bazı özel dikkat gösterilmesi mümkündür.
Preoperatif değerlendirme nasıl yapılır?
Cerrahiden önce yapılan tıbbi değerlendirme, her bireyin yapabilecekleri veya yapamadıkları cerrahiyi daha iyi tanımlamak ve risklerin faydalardan daha büyük olup olmadığını belirlemek için çok önemlidir. Değerlendirme şunları içerir:
1. Klinik muayenenin yapılması
Klinik muayene, kişinin kullandığı ilaç, kullanım, semptom, ausculta kardiyak ve pulmoner gibi fiziksel değerlendirmenin yanında toplanan veriler olarak toplanır.
Klinik değerlendirmeden, ASA olarak bilinen Amerikan Anestezistler Derneği tarafından oluşturulan ilk risk sınıflandırması formunu elde etmek mümkündür:
- ASA 1 : sistemik hastalıklar, enfeksiyonlar veya ateş olmaksızın sağlıklı insan;
- ASA 2 : kontrollü yüksek tansiyon, kontrollü diyabet, obezite, 80 yaş üstü yaş gibi hafif sistemik hastalığı olan kişi;
- ASA 3 : kompanse kalp yetmezliği, 6 aydan uzun süre enfarktüs, anjina pektoris, aritmi, siroz, diyabet veya dekompanse hipertansiyon gibi ciddi fakat engelleyici olmayan sistemik hastalığı olan kişi;
- ASA 4 : şiddetli kalp yetmezliği, 6 aydan daha kısa bir süre boyunca infarkt, akciğer, karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi hayatı tehdit eden, sistemik hastalığı engelleyen kişi;
- ASA 5 : ölmekte olan kişi, bir kaza sonrası gibi 24 saatten fazla hayatta kalması beklenmez;
- ASA 6 : Beyin ölümü saptanan, organ bağışı için ameliyat olacak kişi.
ASA sınıflandırmasının sayısı arttıkça, mortalite ve ameliyattan kaynaklanan komplikasyon riski de o kadar büyüktür ve hangi tip cerrahinin insana yararlı ve faydalı olabileceği dikkatlice değerlendirilmelidir.
2. Cerrahi tipinin değerlendirilmesi
Yapılması gereken cerrahi prosedürün tipinin anlaşılması da çok önemlidir, çünkü ameliyatın daha karmaşık ve zaman alıcı olması, kişinin acı çekebileceği riskler ve bakıma sahip olması gereken bakımdır.
Bu nedenle, ameliyat türleri, aşağıdaki gibi kardiyak komplikasyon riskine göre sınıflandırılabilir:
Düşük risk | Orta Risk | Yüksek risk |
Endoskopi, kolonoskopi gibi endoskopik prosedürler; Deri, meme, göz gibi yüzeysel ameliyatlar. |
Göğüs, karın veya prostat ameliyatı; Baş veya boyun cerrahisi; Kırık sonrası gibi ortopedik ameliyatlar; Abdominal aort anevrizmalarının düzeltilmesi veya karotis trombüsünün çıkarılması. | Büyük acil ameliyatlar. Örneğin aort veya karotid gibi büyük kan damarlarının ameliyatları. |
3. Kardiyak riskin değerlendirilmesi
Kişinin klinik durumunu ve bazı testleri araştıran kardiyak olmayan cerrahide komplikasyon ve ölüm riskini daha pratik bir şekilde ölçen bazı algoritmalar vardır.
Kullanılan algoritma örnekleri, Goldman'ın Kardiyak Risk İndeksi, Lee'nin Gözden Geçirilmiş Kardiyak Risk İndeksi ve Amerikan Kardiyoloji Koleji (ACP) Algoritmasıdır . Riski hesaplamak için, kullanıcının verilerinin bazılarını dikkate alırlar, örneğin:
- 70 yıldan daha yüksek risk altında olan yaş;
- Miyokart enfarktüsünün tarihçesi;
- Göğüs ağrısının veya anjininin geçmişi;
- Aritmi veya damar daralmasının varlığı;
- Düşük kan oksijenlenmesi;
- Diyabetin varlığı;
- Kalp yetmezliğinin varlığı;
- Akciğer ödemi varlığı;
- Ameliyat tipi.
Elde edilen verilerden cerrahi riskin belirlenmesi mümkündür. Yani eğer düşükse, cerrahi risk orta dereceden yüksekse, cerrahiyi serbest bırakmak mümkündür, doktor kılavuz yapabilir, cerrahinin tipini ayarlayabilir veya kişinin cerrahi riskini daha iyi değerlendirmek için daha fazla test isteyebilir.
4. Gerekli sınavların yapılması
Cerrahi bir komplikasyona yol açabilecek şüphe varsa, herhangi bir değişikliğin araştırılması amacıyla preoperatif incelemeler yapılmalıdır. Bu nedenle, tüm testler için aynı testler yapılmamalıdır, çünkü bunun komplikasyonları azaltmaya yardımcı olduğuna dair bir kanıt yoktur. Örneğin, semptomları olmayan, düşük cerrahi riski olan ve düşük riskli bir ameliyat geçirecek kişilerde, test yapmak gerekli değildir.
Ancak, en çok talep edilen ve önerilen testlerden bazıları şunlardır:
- Hemogram : Orta şüphe ya da yüksek riskli bir ameliyat geçiren, anemi öyküsü olan, şu andaki şüphe ya da kan hücrelerinde değişikliklere neden olabilecek hastalıklar olan kişiler;
- Koagülasyon testleri : antikoagülanlar, karaciğer yetmezliği, kanama hastalıkları öyküsü, orta veya yüksek riskli ameliyatlar kullanan kişiler;
- Kreatinin dozajı : böbrek hastalığı, diyabet, yüksek tansiyon, karaciğer hastalığı, kalp yetmezliği olan hastalar;
- Göğüs röntgeni : amfizem, kalp hastalığı, 60 yaşın üstündeki, kalp yetmezliği yüksek, çoklu hastalıkları olan veya göğüs veya batın ameliyatı geçiren kişiler;
- Elektrokardiyogram : kardiyovasküler hastalık şüphesi olan kişiler, göğüs ağrısı ve diyabetiklerin geçmişi.
Genel olarak, bu testler 12 aylık bir geçerliliğe sahiptir, bu süre içinde tekrarlamaya gerek yoktur, ancak, bazı durumlarda, doktor daha önce tekrarlamak için gerekli bulabilir. Buna ek olarak, bazı doktorlar, şüpheli değişiklikler olmayan kişiler için bile bu testleri talep etmenin önemli olduğunu düşünebilirler.
Örneğin, bir egzersiz testi, ekokardiyogram veya holter gibi diğer testler, daha karmaşık ameliyat türleri veya kalp hastalığı şüphesi olan kişiler için istenebilir.
5. Preoperatif ayarlamaların yapılması
Testler ve muayeneler yapıldıktan sonra doktor, her şey yolundaysa, ameliyatı planlayabilir veya cerrahi komplikasyonların riskini en aza indirecek şekilde tavsiyelerde bulunabilir.
Bu şekilde, daha spesifik testler yapılmasını, dozun ayarlanmasını veya ilacı tanıtmayı, kalp ameliyatının kalp ameliyatı ile düzeltilmesi ihtiyacını değerlendirmeyi, örneğin, bazı fiziksel aktivitelere rehberlik etmeyi, kilo vermeyi veya durmayı tavsiye edebilir. diğerleri arasında sigara içmek.